1986 Yılı Ödül Sahibi: Joseph LUNS (NATO 5. Genel Sekreteri)

Joseph Marie Antoine Hubert LUNS (d. 28 Ağustos 1911 – ö. 17 Temmuz 2002), Hollandalı siyasetçi ve diplomat. 2 Eylül 1952’den 6 Temmuz 1971’e kadar Hollanda Dışişleri Bakanlığı görevini yürüttü ve bu görevde en çok kalan kişi oldu. Daha sonra 1971-1984 arasında NATO’nun 5. Genel Sekreteri oldu ve 13 yıl boyunca sürdürdüğü bu görevi en uzun süre yürüten kişi olmuştur.

Joseph LUNS, 28 Ağustos 1911 tarihinde Rotterdam’da dünyaya gelmiştir. Önce Amsterdam ve Brüksel’deki okullarda, sonra da Leyden ve Amsterdam üniversitelerinde okumuş, mezuniyet hukuk sınavını 1937’de Amsterdam Üniversitesi’nde vermiştir. Daha sonra London School of Economics’e ( Londra Ekonomi Okulu ) ve Berlin Üniversitesi’nde Deutsches Institut für Auslander’e ( Yabancılar için Alman Enstitüsü ) devam etmiştir.

LUNS Dışişlerine 1938’de başlamış ve Elçilik Müşavirliği derecesine yükselmiştir. 1940-1941’de Bern; 1941-1943’te Lizbon; 1943-1944’te sürgündeki Hollanda Hükümeti Dışişleri Bakanlığı ile 1944-1949’da Hollanda Elçiliği nezdinde Londra’da; 1949-1952’de New York’ta Birleşmiş Milletler’de görev almıştır. 1952’de Hollanda Dışişleri Bakanı olarak görev yapmaya başlamıştır. 1956 yılında yapılan seçimler soranda, Katolik Halkçı Parti üyesi olarak Parlâmentoya girmiştir. 1959, 1963,1967 ve 1971 yıllarında yeniden seçilerek Parlâmento üyeliğini korumuştur. LUNS NATO Genel Sekreterliği’nde görev alıncaya kadar 19 yıl Hollanda Dışişleri Bakanlığı görevini farklı hükümetler içinde sürdürmüştür.

LUNS, Roma Antlaşması’na imza atanlardan birisidir. Üye devletlerin eski sömürgeleri olmayan Afrika ülkelerinin Avrupa Ekonomik Topluluğu ile ilişki kurmalarına izin veren plânın hazırlayıcılarındandır.

Özellikle deniz kuvvetleri alanında olmak üzere askerî işlerle ilgilenmiştir. 1931’de Hollanda Kraliyet Deniz Kuvvetleri’nde görev almış ve bir yıl hizmet vermiştir. Hollanda Kraliyet Donanması, deniz kuvvetleri ve uluslararası ilişkiler konusunda birçok çalışma yapmış ve makaleler yazmıştır. Yayımladığı kitaplar arasında “The Epic of the Royal Netherlands Navy” (Hollanda Kraliyet Donanması Destanı) ve “LUNS, Je Me Souviens” (1971) vardır.

LUNS, Hollanda Lion Büyük Haç Şövalyesi’dir ve Orange-Massau Nizamı görevlisidir.

Ayrıca LUNS’a, Le Croix du Merite de Baviere; La Granda Croix de l’ordre de l’enfant dom Henrique (denizci) du Portugal; le Medaille Militaire Americaine; le Medaille do la Marine Americaine nişanları; son olarak Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Mr. Reagen tarafından the Medal of Freedom (özgürlük madalyası) verilmiştir.

Kendisi aynı zamanda, Londra Ekonomi Okulu şeref üyesi; Harvard, Oxford, Centerbury ve Ankara üniversiteleri fahrî doktoru unvanlarına sahiptir.

4 Mayıs 1967’de, Avrupa Birliği için çalışmaları sebebiyle Aix-La-Chapelle kenti tarafından “Charlamagne” ödülü ile ödüllendirilmiştir. LUNS ayrıca, Uluslararası Hukuk düzeni için bulunduğu girişimler sebebiyle 1968’de “Straesemann” ödülüne lâyık görülmüştür. Ayrıca, “Institut de France” haberleşme üyesi ve “Royal Geographical Society” (Kraliyet Coğrafya Kurumu) şeref üyesidir.

9 Şubat 1979’da, “Joseph Beck Europe Prize 1979 of Luxenburg” (Lüksemburg 1979 Joseph Beck Avrupa) ödülünü kazanmıştır.

19 yıl Hollanda Dışişleri Bakanlığı görevini yürüten Dr. LUNS, 1971’den 25 Haziran 1984’e kadar 13 yıl da NATO Genel Sekreterliği görevini sürdürmüştür.