صدمین سالگرد جنگ جهانی اول
در آستانه گذشت صد سال از جنگ جهانی اول بحث ها درباره موضوعاتی چون معضل ارامنه در ترکیه اوج گرفته است. امپراطوری عثمانی در پنجاه سال آخر از اقتدار خود با معضلات و مشکلات فراوانی روبرو شد. یکی از این مشکلات مساله ارامنه بود که بحران های عمیقی را ایجاد کرده بود. در حقیقت این مساله در نتیجه رقابت انگلستان و روسیه در جریان جنگ های روس- عثمانی در سال های 1877 تا 1878 و نیز در اثر کارشکنی ها و توطئه های امپریالیسم جهانی به وجود آمد. ارامنه از آن تاریخ به بعد در پی این برآمدند که همانند دیگر عناصر مسیحی امپراطوری عثمانی، دولتی مستقل تاسیس کنند.
این در حالی بود که ارامنه قرن ها تحت حکومت و حمایت امپراطوری عثمانی زندگی کرده و در نقاط مختلف قلمرو آنان پراکنده شده بدون ترس و در آسایش؛ با امنیت مال، جان، حیثیت و ناموس؛ در آزادی دینی و مذهبی؛ با آرامش و خوشبختی و حتی نسبت به شهروندان مسلمان از نظر اقتصادی در رفاه بیشتری زیسته بودند. ارامنه معمولا به تجارت و هنر پرداخته و به کارهایی چون زرگری و صرافی اشتغال داشته اند و از دیرباز در دولت عثمانی برای مناصب مهم خصوصا امور امنیتی از آنها استفاده شده است. آنان در رأس تشکیلات مهمی چون ضرابخانه و انبار مهمات و باروت دولت قرار می گرفتند و با لقب “امت صادق” شناخته می شدند. دولت عثمانی در مقابل تبعه های مسیحی خود به طور یکسان رفتار کرده و بعضی از آنها را بر بعضی دیگر ترجیح نمی داد، از تبعیض دوری می کرد و هرگز در امور مربوط به آنان مداخله نمی نمود.
از این رو معضل ارامنه به خواست قلبی و اراده خود آنها و در نتیجه نیازها و باورهای حقیقی آنان نشئت نگرفته و بالعکس در نتیجه محاسبات منفعت طلبانه قدرت های بزرگ بر منطقه پدید آمده است. دولت های بزرگ برای پنهان کردن آمال و اهداف خود وانمود می کردند که این معضل، مساله ای مربوط به حقوق بشر و جهان مسیحیت است و این جوسازی کلیسای ارامنه را نیز تحت تاثیر خود گرفته بود. ارامنه ای که در پی رویای خودمختاری و جدایی طلبی بودند و در رأس آنان کلیسای ارمنی متوجه دسیسه هایی که درباره آنان اجرا می شد و به ضرر خودشان تمام می شد، نبودند.
برای ادامه مطلب، جزئیات، اسناد و تصاویر به لینک زیر مراجعه کنید.